چه مادربوردی بخریم؟

شاید شما نیز به فکر ارتقاء کامپیوتر خود باشید. در این راه مهمترین قدم شاید انتخاب یک مادربورد خوب والبته مناسب نیاز ما باشد. ما در این مقاله راهنمای کامل خرید مادربورد را برای شما گردآوری کرده ایم که امیدواریم مورد استفاده شما قرار بگیرد.

امروزه در دنیای تکنولوژی که پر شده از لپ‌تاپ‌های باریک، شکیل و صد البته قدرتمند، مشتریان کامپیوترهای خانگی آدم‌های خاص و البته با هدف هستند، این دسته از آدم‌ها غالبا یا علاق مند به بازی (Gamer) هستند و انتظار قدرتی بیشتر از آنچه در لپ‌تاپ‌ها عرضه می‌شود دارند یا عشق کامپیوترند و تنها به برقرار ماندن رابطه‌شان با این صنعت فکر می‌کنند. صرفنظر از خوب یا بد بودن ، سرهم‌کردن قطعات یا همان اسمبلینگ کامپیوتر شخصی کار جذابی است که لحظه به لحظه‌ی آن پر از هیجان و فراگیری ست ،ما قصد داریم در این مقاله، سراغ یک قطعه‌ی اساسی از کامپیوترهای خانگی رفته که نقش اصلی را در آن ایفا می‌کند: قطعه‌ای به نام مادربورد (motherboard)

اگرانتخاب درستی درباره مادربرد داشته باشیم، بستر مناسبی برای عملکرد سایر قطعات بوجود خواهد آمد، پس اگر قصد خرید یک کامپیوترخانگی یا همان دسکتاپ را دارید، لطفا به خودتان و جیب‌ مبارکتان رحم کنید و این مقاله را تا انتها با ما همراه باشید.

‌

 

مشخص کردن پردازنده  ( AMD یا INTEL )

 

این یک دوراهی بسیار مهم در انتخاب مادربورد است. و پول و سرمایه قطعا در انتخاب بسیار تاثیر گذار است؛ اما برای خرید مادربرد، اول باید مشخص کنید قصد استفاده از چه مارک پردازنده‌ای را دارید. اصطلاحا به پروسه‌ی تعیین مارک پردازنده می‌گویند: «انتخاب پلتفرم».

شما درهنگام انتخاب پلتفرم مشخص می‌کنید که علاقه مند پردازنده های اینتل(intel) هستید یا اینکه از محصولات ای ام دی (AMD)خوشتان می‌آید. معمولا اکثریت کاربران به دلیل این که از قدرت برتر و عملکرد بهتر CPUهای اینتل باخبر هستند، این پردازنده‌ها را به‌عنوان انتخاب اول خود مشخص می‌کنند. اما دسته ای هم هستند که پردازنده‌های AMD را به دلیل عملکرد بهتر پردازشگر گرافیکی تجمیع شده درون آن‌ها انتخاب می‌کنند.

به هرحال ما در مباحث بعدی تفاوت ها ، مزایا و معایب هرکدام را به شما توضیح خواهیم داد.

‌

تعیین سوکت پردازنده و چیپ‌ست

 

 

 

بعد از این که برند پردازنده‌ی مورد نظرتان را مشخص کردید،حالا باید دقیقا معلوم کنید به کدام خانواده از پردازنده‌های برند مورد علاقه‌تان تمایل دارید. چراکه مدل‌های مختلف و متنوع تولیدشده توسط این شرکت ها، از سوکت‌های مختلفی برای نصب شدن بروی مادربورد استفاده می‌کنند. این سوکت‌ها هم در ابعاد بیرونی و هم در تعداد پین‌های اتصالی با هم متفاوت هستند و نمی‌توان از هر پردازنده‌ای روی هر سوکتی استفاده شود، توجه به این نکته از اهمیت زیادی برخوردار است و باید حسابی برای انتخاب مدل مناسب آن زمان بگذارید. بعد از انتخاب سوکت مناسب، باید به این نکته توجه کنید که کدام چیپ‌ست برای شما مناسب تر است. در هر نسل از پردازنده‌ها، تعدادی چیپ‌ست عرضه می‌شود که هرکدام امکانات خاصی دارند؛ به عنوان نمونه در نسل ششم پردازنده‌های اینتل (Skylake)، شاهد معرفی سه چیپ‌ست اصلی با نام‌های Z170، H170 و B150 بودیم که هرکدام برای بخش خاصی از کاربران ساخته شده ‌بودند. Z170 برای کاربران حرفه‌ای و دو مدلH170 و B150 که پس از آن ارائه شدند، مدل‌های ضعیف‌‌ شده‌ جهت طیف هایی میانی و انتهایی بازار بودند

 

تعداد و نوع اسلات رم مادربورد

 

حافظه‌ی رم (RAM) که درواقع حافظه‌ی اصلی کامپیوترها بحساب می آید، مهم‌ترین وجه تمایز دسکتاپ‌ها و لپ‌تاپ‌ها است و استفاده از مقدار رم بیشتر و با فرکانسی بالاتر می‌تواند این فاصله را حتی بیشتر هم نماید. اگر یک یا نهایتا دو ماژول رم برای کامپیوتر آینده‌تان در نظر گرفته‌اید که هیچ؛ اما اگر می‌خواهید ظرفیت بالای حافظه‌ی رم و چینش‌های دو یا چهارکاناله را در سیستم‌تان استفاده کنید، میبایستی به تعداد اسلات (فضای نصب) رم مادربورد هم دقت کنید. پیشنهاد می کنیم که حداقل مادربوردی با چهار اسلات رم خریداری نمایید تا امکان ارتقا آن در آینده رو داشته باشید. البته تعداد اسلات بیشتر هم در مادربوردهای امروزی وجود دارد؛ به‌عنوان مثال، مادربوردهای X99 GODLIKE Gaming MSI و ASUS SABERTOOTH X99 از مواردی هستند که ۸ اسلات برای نصب حافظه را در اختیار کاربرقرار می‌دهند.

 

نکته بعدی که به نصب رم روی کامپیوتر مرتبط هست و میبایستی به آن اشاره کنیم، توجه به نوع رم کامپیوتر هست. با وجود این که این مورد بلافاصله پس از تعیین سوکت پردازنده و چیپ‌ست معلوم می‌شود، اشاره‌کردن به آن ضروری ست. برخی از مادربوردهای فعلی از رم‌های DDR4 استفاده می‌کنند و برخی دیگر تنها قادر به استفاده از رم‌های DDR3 هستند. پر واضح است که دررم‌های جدیدتر DDR4، سرعت بالاتری در اختیار داریم و بهینه سازی در مصرف انرژی و مواردی از ایندست صورت گرفته‌ است. پس حتما مطمئن شوید که نوع اسلات رم مادربوردتان را دقیقا می‌دانید تا نوع ناسازگاری از رم را برای آن خریداری نکنید؛ چراکه انواع رم در تعداد پایه‌ها با هم متفاوت هستند و با خریدن آن‌ها عملا پولتان را بهدر داده اید. به حداکثر فرکانس رم پشتیبانی‌شده توسط مادربورد هم دقت کنید.

 

‌

تعداد اسلات PCI Express x16

در ادامه مقاله راهنمای کامل خرید مادربورد بتدریج داریم به قسمت‌های خوب قضیه می‌رسیم. قطعا مهم‌ترین عاملی که می‌تواند خریدار را به سمت کامپیوتر دسکتاپ سوق دهد و او را از خرید مشابه لپ‌تاپی آن منصرف کند، قدرت پردازش گرافیکی بالاتراست. البته این اواخر با معرفی کارت‌های گرافیکی سری ۱۰۰۰ ان‌ویدیا (NVIDIA)، این اختلاف برداشته شد و همان پردازشگر گرافیکی که در کارت‌های دسکتاپی به کار می‌رفت، به لپ‌تاپ‌ها هم ورود پیدا کردند. اما بدون شک یک کارت گرافیکی حرفه‌ای بدون هیت‌سینک خوب و چند عدد فن و ورودی برق مخصوص به خود ناقص است و این موارد را تنها در کارت‌های گرافیکی دسکتاپ می‌توان یافت. کارت‌های گرافیکی برای متصل شدن به مادربورد از اسلاتی به نام PCI Express x16 استفاده می‌کنند که با مرسوم ‌شدن استفاده از چند کارت گرافیکی در کنار یکدیگر، نیاز به تعداد بیشتر اسلات PCI Express x16 احساس می‌شود. برای اینکه شما هم بتوانید از چند کارت گرافیکی روی کامپیوترتان استفاده کنید، به دو یا چند عدد از این اسلات‌ها نیاز دارید. عبارت x16 که در انتهای نام این اسلات می‌آید، به معیاری اشاره دارد که در کارت‌های گرافیکی به نام مسیر (Lane) شناخته می‌شود و تعداد مسیرها به ازای هر اسلات ۱۶ عدد است. نوع استفاده از این مسیرها به پردازنده و چیپ‌ست مرتبط هست در حالتی که امکان استفاده از چند کارت گرافیک وجود داشته ‌باشد، سازنده‌ی مادربورد دقیقا مشخص می‌کند که هرکدام از اسلات‌ها تا چه اندازه می‌توانند از این ۱۶ مسیر استفاده کنند. معمولا در مادربوردهایی که بیش از یک اسلات PCI Express x16 دارند، تنها یکی از اسلات‌ها در حالت x16 کار می‌کند و بقیه در حالت x8 یا x4 تنظیم می گردند. استثنایی که می‌توان در این قسمت به آن اشاره نمود، مادربوردهای دارای چیپ‌ست X99 اینتل هستند. این چیپ‌ست قدرتمند از چهل مسیر پشتیبانی می‌کند و می‌تواند دو کارت گرافیکی را در حالت x16 فعال کند و باز هم ۸ مسیر آزاد داشته ‌باشد. بنابراین اگر قصد استفاده از فناوری‌های چند کارت گرافیکی (SLI یا Crossfire) را دارید، ترجیحا از مادربردهایی با چیپ‌ست Intel X99 استفاده کنید.

‌

تعداد پورت SATA و M.2 و U.2

 

یکی از نکاتی که در راهنمای کامل خرید مادربورد میبایست مورد توجه ما در کامپیک قرار میگرفت تعداد پورت های مادر بورد بوده است. این قسمت یکی از بخش‌های مهم هر مادربورد است و مشخص می‌کند تا چه تعداد می‌توانید هارددیسک و درایو اس‌اس‌دی (SSD) به کامپیوترتان متصل کنید. حالا اگر قصد خرید یک کارت گرافیک حرفه‌ای را دارید، باید علاوه‌بر تعداد پورت‌های ساتا به شکل قرارگیری این پورت‌ها روی مادربورد هم دقت نمایید. کارت‌های گرافیکی قدرتمند، معمولا طول زیادی دارند و می‌توانند به‌سادگی روی پورت‌های ساتا را بپوشانند. بنابراین بهتر است مادربوردی انتخاب کنید که پورت‌های ساتای آن به صورت عمود روی مادربرد قرار نگرفته ‌باشند. مادربوردهایی که کانکتورهای ساتای آن هم‌جهت با برد اصلی قرار گرفته‌ باشند، بهترین انتخاب برای گیمرها محسوب می‌‌گردند.

کانکتورهای M.2 و U.2 بعد از کانکتور ساتا معرفی شده‌اند و سرعت ارتباط بالاتری از این کانکتور ارائه می‌دهند. مادربوردهای مطرح امروزی بسته به کیفیت و قیمتشان، یک یا دو عدد از کانکتور M.2 و U.2 را ارائه می‌دهند و می‌توان از این کانکتور برای اتصال SSDهای سریع یا ماژول کارت شبکه‌ی وایرلس استفاده نمود. آن مادربوردهایی هم که به صورت پیشفرض دارای امکان اتصال به شبکه‌ی بی‌سیم هستند، از همین رابط برای کارت شبکه استفاده کرده‌اند.

‌

امکانات شبکه مادربورد

معمولا تمام مادربوردهای امروزی، حداقل یک پورت LAN را در اختیار دارند و برخی از مدل‌های جدیدتر و صدالبته گران‌تر، از دو پورت LAN استفاده می‌کنند. این که اساسا وجود دو پورت LAN به درد چه افرادی می‌خورد، ما هم نمیدانیم! ولی جزو آپشن هایی است که در مادربوردها به کار گرفته می‌شود و ما هم به عنوان مزیت به آن اشاره می‌کنیم. معمولا در مادربوردها از کارت‌ شبکه‌ی اینتل برای پورت LAN استفاده می‌شود؛ اما مادربردهای کمی حرفه‌ای‌تر از کارت شبکه‌ی Killer استفاده می‌کنند و ادعای این را دارند که سرعت و کیفیتی به مراتب بیشتر از کارت‌ شبکه‌های معمولی دارند. برخی از مادربوردها دارای کارت شبکه‌ی بی‌سیم هم هستند و می‌توانند به صورت مستقیم به شبکه‌ی وای‌فای متصل گردند. بنابراین اگر استفاده از شبکه‌ی بی‌سیم روی کامپیوتر برایتان مهم است (که معمولا هم هست)، مادربوردی انتخاب کنید که دارای کارت شبکه‌ی بی‌سیم باشد. نکته‌ی دیگری را که باید لحاظ کنید: معمولا مادربوردهای دارای کارت شبکه‌ی بی‌سیم، بلوتوث هم دارند و می‌توانید موبایلتان را به کامپیوتر وصل کنید و به نقل و انتقال اطلاعات بپردازید. در نظر داشته ‌باشید مدل‌های دارای کارت شبکه‌ی بی‌سیم در قیاس با سایر مادربوردها قیمت بیشتری هم دارند. در این زمینه می‌توان به مدل‌های ASUS MAXIMUS VIII EXTREME و ASUS Z170I PRO GAMING اشاره نمود.

‌

پورت‌های پنل پشتی مادربرد

این قسمت، همان جایی هست که از بیرون کیس می‌توان به آن دسترسی داشت. زمانی که مادربورد درون کیس کامپیوتر قرار می‌گیرد، تنها این پورت‌ها هستند که از کیس بیرون هستند و می‌توانند نمادی بیرونی از میزان قدرتمندی مادربرد باشند. چیزهایی که در پنل پشتی باید وجود داشته ‌باشد، پورت USB 3.0 به تعداد زیاد، پورت LAN و پورت‌های صدا و خروجی‌های تصویر (شامل VGA و DVI و HDMI و DisplayPort) است. سازندگان مادربورد گاهی اوقات در این موارد دست می‌برند و دکمه‌های خاصی را در این قسمت به خدمت می‌گیرند تا بر امکانات مادربورد اضافه شود؛ مثلا دکمه‌ی ریست‌کردن بایوس و ورود به حالت اورکلاک از مواردی هستند که به دلخواه و صلاحدید سازنده در این قسمت اضافه و کم می‌شوند. در برخی مادربوردهای جدید و اکثر مادربردهای قدیمی تعدادی پورت P/S2 برای وصل‌کردن ماوس و کیبورد هم وجود دارد. این پورت تقریبا منسوخ شده ‌هستند و با این حال، اکثر تولیدکنندگان مادربرد هنوز روی استفاده از آن اصرار دارند.

‌

امکانات اورکلاک مادربورد

راهنمای جامع خرید مادربورد  نمیتواند امکانات اورکلاک مادربورد را در بر نگیرد. تعدادی از مادربوردها علاوه بر امکانات معمولی و استانداردی که باید داشته ‌باشند، ویژگی‌های خاصی را هم به همراه خود دارند که موجب می‌شود علاقه‌مندان کامپیوتر بتوانند راحت‌تر به جان قطعات افتاده و در تنظیمات آن‌ها دستکاری نمایند. این دستکاری‌ها با عنوان اورکلاک (Overcock) کردن شناخته می‌شوند و مادربوردها نقش بسیار مهمی در بوجود ‌آوردن این امکانات بازی می‌کنند. در مادربوردهای مخصوص اورکلاک از مدار تغذیه‌ی حرفه‌ای‌تری در مقایسه با مادربوردهای معمولی استفاده می‌شود؛ چراکه اساس اورکلاک، بالابردن فرکانس کاری قطعات هست که به مصرف برق بیشتری از طرف آن‌ها منجر می‌گردد. به این ترتیب، وجود مدار تغذیه‌ی قوی‌تر برای مادربوردهای مخصوص اورکلاک اجتناب ناپذیراست. از طرف دیگر زمانی به یک مادربورد عنوان «مخصوص اورکلاک» می‌دهیم که امکان نظارت‌کردن به مشخصات سیستمی را فراهم یا ساده‌تر نماید و اجازه دهد به‌سرعت در ولتاژها و فرکانس‌ها تغییر ایجاد نماییم. مادربوردهای مخصوص اورکلاک معمولا دارای یک سون سگمنت روی بورد هستند و با نشان‌دادن کدهای خاصی که هرکدام معنا و مفهوم از پیش مشخص شده‌ای دارند، به کاربر کمک می‌کنند تا متوجه شود رایانه اش در چه وضعیتی قرار دارد. در کنار این سون سگمنت، تعدادی کلید برای افزایش فرکانس‌ها و برق مصرفی قطعات در نظر گرفته شده‌ هست که کار را برای اورکلاکر (کسی که اورکلاک می‌‌کند) راحت می‌کنند. یکی از بهترین مادربوردهای موجود که امکانات اورکلاک بسیار بالایی دارد، مدل GIGABYTE GA-Z170X-SOC Force است.

‌

نورپردازی و ظاهر مادربورد

شاید یکی از کم‌اهمیت‌ترین ویژگی یک مادربورد، ظاهر آن باشد؛ اما برای کاربرانی که کیس شیشه‌ای دارند، مهم است که بتوانند مادربورد حرفه‌ای خود را به دوست و آشنا نشان دهند. بنابراین سازنده‌های مادربورد تصمیم گرفتند تا دستی به سر و روی محصولات خود بکشند و مادربوردها را کمی زیباتر از قبل نمایند. اگرچه در پاره ای از اوقات  کار به جایی رسیده که بعضی از مادربوردهای امروزی به جای آنکه وظیفه‌ی اصلی خود را به‌خوبی انجام دهند، تمرکز اصلی خود را روی زیباسازی گذاشته‌اند. از چند سال قبل به این ور هم قابلیتی به مادربوردها اضافه شده تا نورپردازی مادربورد را انجام دهد. در این فناوری از وجود LEDهای چند میلیون رنگ استفاده می‌گردد و می‌توانید قسمت‌های مختلف مادربورد را به رنگ دلخواه‌تان درآورید. مدل‌های ASUS ROG MAXIMUS VIII FORMULA و ASUS STRIX Z270E GAMING جزو مادربوردهایی هستند که به نورپردازی روی محصول مجهز شده‌اند.

‌

جمع‌بندی

در دنیای مادربوردها آن‌قدر جزئیات وجود دارد که می‌شود ساعت‌ها در موردشان حرف زد. ولی هدف ما در مقاله راهنمای کامل خرید مادربورد ،صرفا طرح جنبه‌های اصلی و تعیین‌کننده‌ی آن‌ها به شما عزیزان بود و تصمیم‌گیری در مورد جزئیات بعدی را به عهده‌ی خودتان بگذاریم. حال میتوانید با اطلاعات بیشتری نسبت به جیب و سلیقه خود اقدام کنید.

توصیه میکنیم همشهریان عزیز ما در انتخاب مادربورد حتما با کارشناسان ما در کامپیک تماس بگیرند تا بهترین پیشنهاد ممکن در حیطه مالی به آنها داده شود. همچنین برای تعمیر مادربورد نیز میتوانیم راهنمای خوبی برای شما باشیم.